Cami Halısı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Cami Halısı Dair Her Şey
Camiler Müslümanların bir araya gelerek ibadet ettikleri mekanlardır. Her ne kadar günümüzde camilerin fonksiyonları daha çok ibadete indirgenmiş olsa da geçmişte bütün sosyal hayatın yansıması camilerde olmuş, toplumu ilgilendiren kararların tartışılmasına, alınmasında camilerden istifade edilmiştir. Aynı zamanda tarih boyunca bütün devletler cami inşasına büyük önem vermiş, kimi zaman devlet mekanizması tarafından kimi zaman da hayır maçlı cami inşa ettirilmiştir.
Bu camilerin her biri yapıldığı dönemin izlerini taşımakta, geçmişten günümüze tarihe şahitlik etmeyi başarmış bulunmaktadır. Bugün ülkemizde bulunan camilerin en az yarısı Osmanlı ve daha eski çağlardan kalmadır. Hala görevini ve işlevini ifa etmeye devam eden camilerin günümüz şartlarına göre cami halısı bakımlarının yapılması, dekore edilmesi ve hizmet vermeye en uygun hale getirilmesi gerekir.
Camiler çeşitli eşyalardan, parçalardan oluşur ve bunların her birisi aslında bir bütünün parçasıdırlar. Bu noktada cami halıları çok büyük bir önen taşımakta, cami içlerinde en dikkat çeken ve en fazla alan kaplayan eşyalar olmaktadırlar. Bir kişi bir caminin kapısından girdiğinde ilk dikkatini eken kubbe ve halısıdır. Üstelik cami halısı cemaatin konforunu, ibadet esnasında huzurunu sağlayan parçaların başında gelir. Dolayısıyla hem dekorasyon hem de rahatlık açısından cami halısı seçimine büyük önem gösterilmelidir.
Cami halılarında kullanılan materyallerin, desenlerin, tasarımların, modellerin önemi büyüktür. Bunların her birisi hassasiyetle takip edilmeli, cami halısını imal edecek firmadan gerekli detaylar alınmalıdır. Özel tasarım cami halıları dahi uzman bir firmada bugün 2 hafta gibi kısa bir sürede hazırlanabiliyor. Dolayısıyla önemli olan doğru ürünü bulmak ve ölçüleri, desenleri, modeli doğru belirlemektir. Akabinde kısa sürede cami zeminleri yeni halılarla kaplanabilmektedir.
Cami Halısı Modelleri
Cami halısı modelleri günümüz teknolojisi ile oldukça fazlalaşmıştır. Bu yüzden karar vermek için alternatif sayısı son derece fazladır. Model tercihi yapılırken elbette çeşitli hususlara dikkat etmekte fayda var. Çünkü her model her caminin dekorasyonuna uymayabilir. Bunun nedeni cami halısı modellerini belirlerken çok yönlü düşünülmesi gerektiğidir. Bir cami halısı caminin diğer parçalarıyla uyumlu olmalıdır. Kimi zaman onların tamamlayıcısı kimi zaman onları tamamlayıcı olarak kullanabilmelidir.
Duvarları, duvar desenleri, fayansları, seramikleri, camları, süslemeleri, mermer parçaları ve diğer bütün unsurlar cami halısı modelleri seçilirken dikkate alınmalıdır. Eğer bir mozaik, hoş bir uyum yakalanırsa döşenecek halı, caminin estetiğini çok daha üst seviyeye çıkarabilir. Fakat yanlış bir tercih, caminin bütün estetiğini bozup gözü ve günlü rahatsız edici bir dekorasyonun ortaya çıkmasına yol açabilir. İbadet ederken cami cemaatinin dikkatinin dağılmasına, ibadetten alınacak feyz ve sükûnetin bozulmasına sebebiyet verebilir. Cami halısı üreten firmalar genel olarak cami halısı modellerini dört grupta toplamaktadır.
Göbekli Cami Halıları
Göbekli cami halısı modellerinde caminin tam ortasına denk gelecek şekilde Osmanlı ya da Selçuklu motiflerinden işlenmiş halılar kullanılır. Halının ortasına konan desen, caminin havasını değiştirir. Bu konuda her firmanın seçenek sayısı farklı olabilir. Fakat şu an için firmaların kullandıkları 25-30 farklı göbekli cami halısı modelini görmek mümkündür. Dolayısıyla çok geniş bir alternatif bulunmakta, her camiye, her dekora uygun seçenek bulunmaktadır. Halının geri kalanıyla uyumlu bir motif seçimi yapılabilmekte, sınırsız renk alternatifi arasından cami için en uygun tasarım hazırlanabilmektedir. Göbekli cami halısı çeşitleri camileri olduğundan daha geniş göstermekte, kubbe ile zeminin birleşmesini sağlayarak apayrı bir estetik görünüm oluşturmaktadır.
Saflı Cami Halıları
Saflı cami halısı çeşitleri en fazla tercih edilen modellerden birisidir. Genellikle büyük camilerde öne çıkan saflı cami halısı çeşitleri cami cemaatinin kolayca saf almasını, ibadet esnasında düzenli bir duruş sergilemesini sağlar. Bir hat boyunca saf çizgilerinin uzanması sonucu sonsuzluk hissi uyandırarak camilerin daha geniş görünmesine yardımcı olur. Saf çizgilerinin belirlenmesinde renk ve desen olarak hiçbir sınırlama bulunmayan modellerde çok fazla alternatif bulunuyor.
Seccadeli Cami Halıları
Seccade ibadet edilirken kullanılan üründür. Evlerde, seyahatte ve diğer bütün alanlarda ibadet edilen zeminin temizliğini ve konforunu sağlamak için seccadeden yararlanılır. Çok farklı materyallerden yapılabilen seccadenin temel işlevi kişiye temiz ve sağlıklı bir ibadet alanı oluşturmasıdır. İşte seccadenin bu özelliği cami halısı modellerinde de kendine yer bulmuş, cami halıları üzerinde yan yana seccade işlemleri yapılarak bu modeller ortaya çıkarılmıştır. Seccadeli cam halısı modelleri, cami cemaatinin düzenli bir saf hali almasına ve ibadetlerini daha düzenli yapmasına imkân verir. Her seccade deseni bir kişinin ibadet alanını işaret ettiği için kişiler aynı zamanda kendi konfor alanlarına da sahip olmuş olurlar. Seccade desenlerinin ortaya çıkarılmasında çok farklı motifler kullanılabilir. Bu motifler de hem cami halısının bütününün hem de caminin dekorasyonunda pay sahibi olur.
Natürel Cami Halıları
Natürel cami halıları, caminin diğer parçalarıyla uyum içerisinde bulunan, camilerin genel renginin, sadeliğini bozmayan ürünlerdir. Bordo, kırmızı, yeşil, mavi, turkuaz gibi çok farklı renkler kullanılabilir. Çoğu zaman gri renk dahi tercih edilir. Duvarlardaki dekoratif unsurlarla da uyum içinde olmayı başaran halılar, kimi zaman abartı olarak dahi tercih edilebilir. Sadeliği tercih edenler için en cazip seçenek olan natürel cami halıları imalatçı firmaya göre değişse de aslında estetiği yakalamanın en kolay olduğu modellerdir. Farklı materyallerden üretilebilen cami halıları, kullanılan materyale göre canlılık, kullanılış ve uzun ömürlülük kazansa da tasarım olarak başarılı sonuçlar ortaya çıkarır.
Cami Halısı Materyalleri
Cami halılarının imalatında çeşitli materyaller kullanılabilmektedir. Bu materyaller halının hammaddesini oluşturdukları için doğrudan halının konforunu, kullanım ömrünü, kalitesini, canlılığını ve diğer özelliklerini etkileyecektir. Dolayısıyla bir cami halısında asıl olan halı materyali olup modeller sadece dekorasyon amacıdır. Zaten modellerdeki işlemeler her cami halısı materyaline rahatlıkla işlenebilmekte, her birisinde istenen cami halısı modeli ortaya çıkarılabilmektedir.
Cami halısı materyali seçiminde caminin genel mimarisine uyumlu bir tercih yapılmalıdır. Örneğin tarihi, Retro bir tarza sahip camilerde yün materyal daha estetik dururken daha modern tasarımlardaki camilerde akrilik materyal genel dekorasyona daha rahat uyum sağlayabilir. Süslemeler, desenler, aksesuarlar elbette bunda etkilidir.
Cami halılarında kullanılan materyaller aynı zamanda caminin bulunduğu iklim koşullarıyla, ısıtma sistemleriyle de alakalıdır. Çünkü bazı materyaller küfe, neme, bakteri oluşumuna daha müsaitken bazı materyaller daha dayanıklıdır. Yine caminin kullanım yoğunluğuna göre de tercih yapılmasında fayda var. Çünkü materyallerin dayanıklılığı farklı olduğundan kullanım ömrünü caminin yoğunluğu belirleyecektir. Bu noktada karşımıza üç materyal çıkıyor.
Yün Cami Halıları
Yün cami halıları en çok üretilen halılardır. Doğal yünden üretilen bir halılarda yünün doğallığını, konforunu ve samimiyetini her yönüyle görmek mümkün. İnsan sağlığına herhangi bir zararı olmadığı gibi faydası da olan bu halılar aşınmaya karşı oldukça dayanıklıdır. Uzun yıllar rahatlıkla kullanılmaya devam edebilir. Fazla nemi alan, gerektiğinde geri verebilen yün cami halıları, cami zeminlerinin kışın daha sıcak, yazın daha serin olmasını sağlar. İbadet sırasında konforlu ve huzurlu bir alan oluşturur. Sentetik halılar gibi elektriklenme yapmayan yün cami halıları koku barındırmaz. Diğer materyallerden üretilen cami halılarına nazaran daha az toz tozar. Ses emici özelliği ile akustiğin önemli olduğu camilerde yün halılar çok başarılı sonuçlar verir. Ses kalitesini ve akustik seviyesini yükseltir. Alev almama özelliği ile camilerdeki tehlikeyi en aza indirir.
Akrilik Cami Halıları
Akrilik iplik, sentetik ipler arasında yumuşaklığı, dayanıklılığı, dolgunluğu ile doğal yüne en yakın olanıdır. Yün cami halılarına nazaran renk çeşidinin fazla olması ve daha uygun fiyatlı olmasıyla öne çıkar. Dolayısıyla daha ekonomiktir. Üstelik temizliğin ve hijyenin daha önemli olduğu camilerde akrilik cami halıları daha başarılıdır. Leke tutmaması ve kolay temizlenebilmesi ile camilerin daha hijyenik ve daha bakımlı kalmasını sağlar. Sık kullanıma dayanıklı olan akrilik cami halıları, aşınmaya dirençlidir. Diz izi yapmadığı gibi kısa sürede deforme olmama özelliğine sahiptir. Bu da daha uzun süre kullanılabilmesini sağlar.
Akrilik cami halısı rutubete karşı dayanıklılık gösterir. Koku yapmaz ve uzun yıllar kullanılabilir. Renk yelpazesi çok geniştir. Canlı renklere sahip olduğu gibi bu renkleri uzun süre muhafaza edebilir. İpliğin renk haslığı mevcut olup güneş ışınlarına karşı dayanıklıdır. Bu yüzden gün ışığını fazla alan camiler için doğru bir tercihtir. Renkler kısa sürede solmayacağı için uzun süre canlılığını muhafaza edebilir. Anti bakteriyel özellikleri sayesinde bakteri oluşumuna dayanıklıdırlar. Sağlıklı kullanım alanı sağlarlar.
Nem alma özelliği olmaması, kışın soğuk, yazın sıcak olması, yanıcı bir malzemeye sahip olması akrilik cami halılarının dezavantajlarıdır. Canlılığını yün halıya nazaran daha çabuk kaybeder. Yıllar içinde kullanıldıkça soluk bir görünüme, keçeleşmeye ve renklerde matlaşmaya yol açabilir. Daha yumuşak olduğu için deforme olmaya daha yatkındır. Bu yüzden dokuma sıklığı önem taşır.
Polipropilen Cami Halıları
Polipropilen cami halısı en ucuz cami halısı çeşididir. Diğer materyallere nazaran daha uygun bir maliyete bir caminin duvardan duvara halı kaplaması yapılabilir. Avantajları ve dezavantajları bulunsa da özellikle fiyat avantajı yönünden son derece fazla tercih edilmektedir. Kolay temizlenebilir özelliği ile öne çıkar. Oluşan ekeler rahatlıkla çıkarılabilir. Ekstra bir uğraşa gerek duyulmaz. Fakat kolay leke tutar. Bu, camilerde pek de istenen bir durum olmayıp halıların kötü bir görüntü kazanmasına neden olur. Anti bakteriyel özellikteki halılar, özellikle bütçe sıkıntısı olan camilerde tercih edilmektedir.
Cami Halısı Fiyatları
Cami halılarının fiyatları konusunda net bir rakam yoktur. Çünkü fiyatları belirleyen pek çok kalem vardır ve bunlar zaman içinde değişkenlik arz ettikçe cami halısı fiyatları da değişmektedir. Öncelikle cami halısı modellerinin fiyat üzerinde etkisi vardır. Çünkü her modelin işleme zahmeti farklıdır. Saflı ve natürel cami halısı modelleri işleme açısından daha az işçilik gerektirdiği için fiyat olarak daha uygundur. Fakat seccadeli ve göbekli cami halısı modellerinde üretim maliyetinin fazla olması doğrudan halı fiyatlarını da yukarıya çekmektedir.
Cami halısı materyallerinin de fiyatlarda etkisi var. Yün cami halıları diğerlerine göre en yüksek fiyata sahiptir. Elbette avantajlarının fazla olmasının fiyat farkında etkisi var. Polipropilen cami halıları materyal bakımından en uygun fiyatlı olanlardır.
Motifler de cami halılarının fiyatları üzerinde etkilidir. Her motifin işleme ve işçiliği farklı olduğu için motifler fiyatlarda çeşitlilik oluşturur. Cami halısı arayışı başladığında fiyatı etkileyen faktörlerden birisi de caminin genişliğidir. Metrekare üzerinden hesaplama yapılır. Firmalar fiyat teklifi sunarken modelleri metrekare fiyatına göre gösterirler. Dolayısıyla cami zemini ne kadar genişse kaplanacak halının metrekaresi de ona göre olacaktır. Caminin bir ucundan diğer ucuna kadar uzanması gereken halılarda cami büyüdükçe fiyat da artar.
Cami Halılarında Kalite Nasıl Anlaşılır?
Camiler insanların bir araya geldiği mekanlardır. Sadece Müslümanlar için değil, bütün insanlar için açıktır. Cami, kelime olarak “toplayan, birleşen” demektir. Bu toplanma sırasında kimi zaman çok sayıda kişi olduğu için ve bunların doğrudan temas ettikleri alan cami halıları olduğu için kalite, cami halılarından çok önemlidir. Halının kolayca yıpranmaması, kalitesini uzun yıllar muhafaza edebilmesi ve kısa sürede aşınmaması gerekir. İnsanlar üzerinde oturdukları, yüzlerini dayandıkları için sert olmaması gerekir. Aynı zamanda zeminden soğuğu kesebilmesi icap eder. Özellikle soğuk kış aylarında cemaatin üşümemesi, soğuğu ayaklardan vücuda direkt geçmemesi için halıların soğuğu kesebilmesi gerekir.
Kaliteli cami halısı hijyenik olmalıdır. Bakteri tutmamalı, bakteri oluşumuna müsaade etmemelidir. Aksi taktirde insan sağlığını doğrudan etkiler ve kötü koku oluşumuna, zararlı bakteri oluşumuna sebebiyet verebilir. Bakteri üremesine müsait olmayan halılar toplu kullanım alanı olan camiler için son derece elverişlidir.
Camiler çok fazla kişinin, özellikle de cumalar, bayram namazları, kandiller, ramazan ayı gibi zamanlarda daha fazla kişi tarafından kullanılır. Bu yüzden kirlenme olasılığı fazla yerlerdir. Kaliteli bir cami halısı aynı zamanda temizliği kolay olmalı, rahat temizlenebilmelidir. Leke tutmayan ürünler bu bakımdan avantajlıdır.
Cami Halısı Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Camiler toplu kullanım alanı oldukları için halı seçiminde evlerden farklı düşünülmesi gerekir. Doğru seçimin yapılabilmesi için caminin kullanım yoğunluğu göz önünde bulundurulmalıdır. Temizliğinin kolay yapılabilmesi ve bakteri oluşturmaması icap eder. Kolay kirlenmeyen, leke tutmayan, toz yaymayan modeller seçilmelidir. Dolgunluğa dikkat edilmeli, dolgunluğunun olabildiğince fazla, sık olması gerekmektedir. Bu aşınmaya karşı direnç sağlayacak, kullanım ömrünü uzatacaktır. Neme ve rutubete karşı da dayanıklı olmalıdır.
Renk ve Desenin Cami Halısı Seçiminde Önemi
Renkler ve desenler, şekiller cami halılarında son derece önemlidir. Yanlış renk seçimi caminin daha basık, daha kasvetli ve karanlık görünmesine sebebiyet verebilir. Bu da camilerin ruhuna aykırıdır. Camiler insanların kendilerini Allah’ın huzurunda hissedecekleri yerlerdir ve hiç kimse kasvetli, karanlık bir ortamda huzura erişemez. Bu yüzden caminin gün ışığı alma durumuna ve iş dekorasyonuna göre renk seçmekte fayda var. İç mimari detaylı olarak incelenmeli. Camide kullanılan çiniler, boyalar, tablolar dikkate alınarak bir renk tercihinde bulunulmalı. Renk tonlarının bir bütünlük sağlamasına özen gösterilmeli. Yine caminin boyutları da renk ve desen seçiminde pay sahibi olur. Eğer cami halısının kullanılacağı cami geniş ve gün ışığını rahatlıkla alabiliyorsa daha koyu tonlar, değilse açık tonlar tercih edilmelidir. Desenler ile halının geri kalanı arasında renk farkı olması desenleri daha belirgin yapacaktır.
Cami Halılarının Temizliği
Cami halıları kirlenmeye ve aynı zamanda bakteri oluşumuna oldukça müsaittirler. Günün her saatinde dışarıdan gelen insanlar aynı zamanda mikropları da camiye taşır. Bu da bakterilere davetiye çıkarır. Namaz esnasında insanların başını secdeye götürmeleri nefeslerinin, ellerinin cami halısına temasını sağlar. Bu yüzden de cami halılarının temizliğine dikkat etmek gerekir.
Camilerde sık sık temizlik yapılmalı, tozu alınmalıdır. Bu noktada güçlü makinelerin kullanılması hav arasında toz, çöp, bakteri birikmesini önler. Sık ve düzenli biçimde süpürülüp tozu alınan cami halılarının an az yılda bir kez yıkanması gerekir. Yerinde yıkama yapılabileceği gibi halı yıkama fabrikasına da götürülebilir. Yıkama sırasında kullanılacak deterjanın kaliteli, insan ve çevre sağlığına uygun olması gerekir. Nem ve koku oluşmaması için yıkamadan sonra iyice kurutulması arttır.